|
NVNC quae causa deum per magnas numina gentis | |
peruulgarit et ararum compleuerit urbis | |
suscipeiendaque curarit sollemnia sacra, | |
quae nunc in magnis florent sacra rebu locisque, | |
unde etiam nunc est mortablibus insitus horror | 5 |
qui delubra deum noua toto suscitat orbi | |
terrarum et festis cogit celebrate diebus, | |
non ita difficilest rationem reddere uerbis | |
quippe etenim iam tum diuum mortalia saecla | |
egregias animo facies uigilante uidebant | 10 |
et magis in somnis mirando corporis auctu. | |
his igitur sensum tribuebant propterea quod | |
membra mouere uidebantur uocesque superbas | |
mittere pro facie praeclara et uiribus amplis; | |
aeternamque dabant uitam, quia semper eorum | 15 |
suppeditabatur facies et forma manebat, | |
et tamen omnino quod tantis uiribus auctos | |
non temere ulla ui conuinci posse putabant; | |
fortunisque ideo longe praestare putabant, | |
quod mortis timor haud quemquam uexaret eorum, | 20 |
et simul in somnis quia multa et mira uidebant | |
efficere et nullum capere ipsos inde laborem. | |
praeterea caeli rationes ordine certo | |
et uaria annorum cernebant tempora uerti, | |
nec poterant quibus id fieret cognoscere causis. | 25 |
ergo perfugium sibi habebant omnia diuis | |
tradere et illorum nutu facere omnia flecti; | |
in caeloque deum sedis et templa locarunt, | |
per caelum uolui quia sol et luna uidetur, | |
luna dies et nox et noctis signa seuera | 30 |
noctiuagaeque faces caeli flammaeque uolantes, | |
nubila sol imbres nix uenti fulmina grando | |
et rapidi fremitus et murmura magna minarum. | |
O genus infelix humanum, talia diuis | |
cum tribuit facta atque iras adiunxit acerbas! | 35 |
quantos tum gemitus ipsi sibi, quantaque nobis | |
uulnera, quas lacrimas peperere minoribu nostris! | |
nec pietas ullast uelatum saepe uideri | |
uertier ad lapidem atque omnis accedere ad aras | |
nec procumbere humi prostratum et pandere palmas | 40 |
ante deum delubra nec aras sanguine multo | |
spargere quadrupedum nec uotis nectere uota, | |
sed mage pacata posse omnia mente tueri. | |
nam cum suspicimus magni caelestia mundi | |
templa super stellisque micantibus aethera fixum, | 45 |
et uenit in mentem solis lunaeque uiarum, | |
tunc aliis oppressa malis in pectora cura | |
illa quoque expergefactum caput erigere infit, | |
nequae forte deum nobis immensa potestas | |
sit, uario motu quae candida sidera uerset. | 50 |
temptat enim dubiam mentem rationis egestas, | |
ecquaenam fuerit mundi genitalis origo, | |
et simul ecquae sit finis, quoad moenia mundi | |
solliciti motus hunc possint ferre laborem, | |
an diuinitus aeterna donata salute | 55 |
perpetuo possint aeui labentia tractu | |
immensi ualidas aeui contemnere uiris. | |
praeterea cui non animus formidine diuum | |
contrahitur, cui non correpunt membra pauore, | |
fulminis horribili cum plaga torrida tellus | 60 |
contremit et magnum percurrunt murmura caelum? | |
non populi gentesque tremunt, regesque superbi | |
corripiunt diuum percussi membra timore, | |
nequid ob admissum foede dictumue superbe | |
poenarum graue sit soluendi tempus adultum? | 65 |
summa etiam cum uis uiolenti per mare uenti | |
induperatorem classis super aequora uerrit | |
cum ualidis pariter legionibus atque elephantis, | |
non diuum pacem uotis adit ac prece quaesit | |
uentorum pauidus paces animasque secundas, | 70 |
nequiquam, quoniam uiolento turbine saepe | |
correptus nilo fertur minus ad uada leti? | |
usque adeo res humanas uis abdita quaedam | |
obterit et pulchros fascis saeuasque securis | |
proculcare ac ludibrio sibi habere uidetur. | 75 |
denique sub pedibus tellus cum tota uacillat | |
concussaeque cadunt urbes dubiaeque minantur, | |
quid mirum si se temnunt mortalia saecla | |
atque potestates magnas mirasque relinquunt | |
in rebus uiris diuum, quae cuncta gubernent? | 80 |
|